Sociale Basisondersteuning

Welzijn is de mate waarin het in lichamelijk, geestelijk en sociaal opzicht goed gaat met mensen of gemeenschappen. Welzijn of geluk kunnen wij niet ‘afdwingen’. Wat we wel kunnen, is zorgen voor een aantal randvoorwaarden. We maken onderscheid tussen de ondersteuning van individuele inwoners of groepen inwoners (maatschappelijke participatie).

Zorg voor elkaar: maatschappelijke participatie

Naast individuele ondersteuning richt de gemeente zich op ondersteuning van groepen inwoners en gemeenschappen gericht op meedoen. Deze zorg voor elkaar noemen wij maatschappelijke participatie. Onze ondersteuning richt zich op het faciliteren van (groepen) inwoners. Dit doen we door het bieden van bewonersondersteuning (opbouw-, jongeren en ouderenwerk), het faciliteren van plekken om elkaar te ontmoeten (zoals de Huizen van de Wijk), het ontplooien van gezamenlijk activiteiten en het faciliteren van het verenigingsleven.

Het betreft de volgende producten:

1. Communicatie. We investeren meer dan ooit in communicatie vanuit de kapstok Samen zijn wij Venlo. We stellen voor alle actuele thema’s een communicatieplan op. En we blijven werken met de klankbordgroep communicatie, bestaande uit inwoners. Daarnaast is in 2017 onder Samen zijn wij Venlo een sociale kaart ontwikkeld, een crowdfundingsplatform gevormd en kunnen wijken aan de slag met een online buurtplatform. Deze producten zullen in 2018 geëvalueerd worden.

2. Actieve inwoners. De vrijwilligerscentrale is in 2017 volledig op de schop gegaan en is dé plek voor vrijwilligers voor informatie en training. Op basis van de eerste ervaringen ontwikkelen we door in 2018. Het team bewonersondersteuning werkt samen met inwoners aan leefbaarheidsagenda’s van de wijk. Buurt Bestuurt sluit hier op aan. Ook investeren we in de participatie van kwetsbare groepen en jongeren. Tot slot zijn sport-, jeugd- en cultuurverenigingen belangrijke verbinders in de wijk die we ondersteunen.

3. Iedereen kan meedoen. We nemen belemmeringen weg zodat mensen mee kunnen doen. We hebben aandacht voor kwetsbare groepen in Venlo: mensen met een beperking, mensen in armoede, statushouders of lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders. De subsidieregel Zorg voor elkaar ondersteunt dit.

4. Kracht van het netwerk en onafhankelijke cliëntondersteuning.

We geloven in de kracht van een sociaal netwerk. Dit vraagt met name bij beroepskrachten een andere houding. Zo nodig worden beroepskrachten hiertoe getraind. We bieden onafhankelijke en informele cliëntondersteuning actief aan, om (kwetsbare) mensen te stimuleren hun eigen plan op te stellen voordat ze een keukentafelgesprek ingaan.

5. Mantelzorg en informele zorg. Mantelzorgwaardering en de hervorming van de steunpunten tot kenniscentra blijven speerpunten. We willen overbelasting en eenzaamheid bij mantelzorgers voorkomen; zowel de beroepskracht als de wijk heeft hier aandacht voor!

6. Leertraject vitale gemeenschappen en C2C. In 2017 is gestart met het leertraject vitale gemeenschappen en C2C voor medewerkers binnen het sociale domein van de gemeente Venlo gericht op het concreet maken van onze nieuwe rol in relatie tot onze inwoners. In 2018 verbreden we het leertraject voor alle medewerkers van de gemeente Venlo.

7. De subsidieregel Zorg voor elkaar

De subsidieregel maatschappelijke participatie is ingegaan vanaf 2017 en is aangepast op basis van de eerste ervaringen. De subsidieregel krijgt een nieuwe naam: Zorg voor elkaar. Het doel van deze subsidieregel is om zorg voor elkaar te stimuleren, maatschappelijke participatie (meedoen) te bevorderen en belemmeringen bij kwetsbare inwoners weg te nemen. We stimuleren en ondersteunen vrijwilligersinitiatieven die hier een bijdrage aan leveren.

Vanaf 2018 willen we meer focus aanbrengen aan een integrale uitvoering van onze ambitie zoals beschreven in de sociale structuurvisie. Algemene voorzieningen worden nog onvoldoende benut; we zien kansen om dit te versterken zodat minder duur maatwerk nodig is.

Gemeenschapsaccommodaties

2018 is het 2e volle jaar van het uitvoeringsplan 2016-2020. Het gaat in dit plan enerzijds om het verlenen van subsidies voor exploitatiesteun voor gemeenschapsaccommodaties met een verlieslatende exploitatie en subsidies voor functieverbetering van gemeenschaps-accommodaties van derden. Anderzijds gaat het om de uitvoering van eigenaarstaken (waaronder eigenaarsonderhoud en doorpakken met de huurharmonisatie bij eigen gemeenschapsaccommodaties, zodra hiervoor aanleiding is). Eind 2018 maakt het college een tussenbalans op aan de hand waarvan wordt bezien of het uitvoeringsplan dient te worden bijgesteld en/of verlengd.

In 2016-2017 is conform het medio 2016 vastgestelde beleid gemeenschapsaccommodaties gestart met het opstellen van plannen voor gemeenschapsaccommodaties met meervoudige opgaven. Deze plannen zijn er op gericht om de functionaliteit, de kwaliteit en de bedrijfsvoering te verbeteren. Het gaat om plannen voor D’n Dörpel, de Bantuin, de Witte Kerk en de Zuidpilaar, alsook om het opstellen van een programma van eisen en een locatieadvies m.b.t. de definitieve huisvesting van instellingen, die nu (tijdelijk) in de Haandert te Tegelen gehuisvest zijn, en de Tegelse bibliotheekvestiging.

In de 2e helft van 2017 wordt het integrale plan voor de Zuidpilaar opgeleverd en is het programma van eisen en een advies beschikbaar m.b.t. de voorkeurslocatie in Tegelen en de daarbij behorende indicatieve kostenraming. In het najaar wordt gestart met het maken van een (nieuw) integraal plan voor D’n Dörpel. Hierbij wordt afgezien van het voornemen om de functies van het Huis van de Wijk in D’n Dörpel onder te brengen. Na een eerste onderzoek is gebleken, dat de beoogde synergie door het samenvoegen van functies niet kan worden behaald gelet op o.a. de bezettingsgraad van het huidige gemeenschapshuis.

Gelet op de stand van zaken van de planvoorbereiding, het ontbreken van urgentie om in 2018-2019 in voornoemde accommodaties te investeren en de primaire investeringsbehoeften, hebben wij gemeend u niet nu een voorstel te doen voor een extra raadskrediet om de plannen uit te werken. Bij de voorbereiding van de begroting 2019 kan opnieuw worden bezien of hiervoor een extra raadskrediet kan worden aangevraagd.

Voor de (beperktere) kosten van de nadere uitwerking en (mogelijk gefaseerde) uitvoering van de nog in voorbereiding zijnde plannen voor de Witte Kerk en de Bantuin is dekking aanwezig binnen het huidige budget gemeenschapsaccommodaties. Mocht alsnog blijken, dat reguliere middelen niet toereikend zijn, dan kan bij de voorbereiding van de begroting 2019 e.v. om een extra raadskrediet worden gevraagd.

Huizen van de wijk

In de Huizen van de wijk vinden de Open inloop activiteiten plaats, wordt informatie & Advies gegeven en worden sociale wijkteams ondergebracht. In 2017/ 2018 zal worden gewerkt aan het herijken van het concept en het indikken van het aantal locaties op basis van een (beknopte) visie/afwegingskader als onderdeel van de heroverwegingen binnen de Taskforce Evenwicht. Sommige accommodaties vergen een fysieke aanpassing om de functies van het Huis van de Wijk te kunnen herbergen. In het kader van de nota accommodatiebeleid is een uitvoeringsplan opgesteld voor de gemeenschapsaccommodaties. Daar waar sprake is van huisvesting van het Huis van de wijk in een gemeenschapshuis zullen beide uitvoeringstrajecten ineen vloeien.

Open inloop

Een belangrijke algemene voorziening is de Open Inloop, de laagdrempelige dagbesteding, georganiseerd in de Huizen van de wijk. De vraag en behoefte van de wijkbewoners zijn leidend voor de activiteiten in de Open inloop plaats vinden. Daarbij wordt verbinding gelegd met de bestaande wijkactiviteiten en met het buurt- en bewonersnetwerk. Qua begeleiding wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van vrijwillige inzet waarbij de professionele coach de vrijwilligers begeleidt en altijd op de achtergrond aanwezig is voor ondersteuning van deelnemers. De professionele coach is zowel gefocust op de ontwikkelingen in de Open Inloop als op de ontwikkelingen in de wijk.

Nadat in 2016 een brede evaluatie heeft plaatsgevonden wordt in 2018 de doorontwikkeling van de Open Inloop op basis van de geconstateerde verbeterpunten voortgezet. Verbreding van de doelgroepen zowel qua leeftijd als qua etnische afkomst, verbeteren van de veiligheid, innovaties in begeleiding, samenwerking met de overige functies Huizen van de Wijk, versterken van vrijwillige inzet, uitbreiden van buitenactiviteiten en uitbreiden vervoersmogelijkheden vormen voor 2017 en 2018 de speerpunten.

Concreet betekent dit dat de Open Inloop ook laagdrempelig toegankelijk is voor jongere deelnemers (vanaf 18 jaar) en voor mensen van niet Nederlands afkomst. Verbreding houdt ook in dat door middel van een maatwerkaanpak meer mensen met lichte beperkingen gebruik kunnen maken van de Open inloop: hiervoor wordt het stedelijk maatwerkteam ingezet, een voorliggende voorziening. Verder worden via de buurtinitiatieven nog meer vrijwilligers geworven. Door te stimuleren dat een dekkend netwerk van buurtbussen ontstaat wordt de laagdrempelige toegankelijkheid van de Open inloop bevorderd. De doorontwikkeling van KanDoen (zie programma 3 Participatie) levert een positieve bijdrage aan de activiteiten binnen de Open inloop. KanDoen levert de nodige menskracht bij arbeidsmatige activiteiten in de Open inloop.

Informatie & Advies (I & A)

Informatie & Advies binnen de Huizen van de Wijk betreft een laagdrempelig en onafhankelijk informatiepunt voor informatie en advies op het gebied van wonen, werken, inkomen, opvoeding, veiligheid, de wijk, ondersteuning en zorg en welzijn. Maar I&A is veel meer: I&A kan een belangrijke spilfunctie in de Huizen van de Wijk vervullen. Het is een aanspreekpunt voor alle inwoners uit de wijk die informatie en/of advies nodig hebben, in het bijzonder voor inwoners die er niet in slagen om deze informatie zelfstandig of met hulp vanuit hun eigen netwerk te verkrijgen. I&A draait op vrijwilligers. Zij worden ondersteund door een professionele begeleider. Conform het gedachtegoed achter ‘loslaten in vertrouwen’ streven we er naar om het eigenaarschap van I&A bij (vrijwilligers in) de wijk te beleggen. Dit betekent dat we de verantwoordelijkheid bij vrijwilligers laten en hen faciliteren indien dit nodig is (verbinden vanuit vertrouwen en verantwoordelijkheid). De veranderingen in de toegang die we gaan doorvoeren, vragen een verbreding van I&A. De vrijwilligers worden hier goed in toegerust.

Van SAM-fonds naar buurtbudgetten

Vanuit het SAM-fonds worden leefbaarheidsinitiatieven ondersteund via subsidies aan inwoners. Jaarlijks krijgen rond de 130 initiatieven op een laagdrempelige manier financiële ruggensteun om opgepakt en uitgevoerd te kunnen worden. In 2018 vindt de voorbereiding plaats van de doorontwikkeling naar het werken met buurtbudgetten in 2019. Vooruitlopend hierop wordt in 2018 alvast voor Vastenavondkamp een buurtbudget vrijgemaakt in het kader van de topprioriteit voor integrale aanpak vergeten Blerickse wijken. Het SAM-fonds en de huidige wijkprojectgelden gaan onderdeel uitmaken van de toekomstige buurtbudgetten. Bij het werken met buurtbudgetten wordt naast het initiatief nemen en de uitvoering van initiatieven ook de beslissing over toekenning van initiatieven bij bewoners zelf gelegd. Dit past in de ontwikkeling van loslaten in vertrouwen.

Topprioriteit voor integrale aanpak Blerickse wijken

Op 28 juni 2017 is in de raad de motie “Topprioriteit voor integrale aanpak vergeten Blerickse wijken” aangenomen. In het aanpakdocument Stadsdeelontwikkelingsplan Blerick dat op 18 juli 2016 is vastgesteld en ondertekend door de 3 samenwerkende partijen, de woningcorporaties Antares, Woonwenz en de gemeente Venlo, is onder andere opgenomen dat er een integrale gebiedsvisie voor Blerick komt. Het afgelopen jaar is met partijen gewerkt aan het concretiseren van deze opgave. Het gaat daarbij om de bouwstenen sociaal maatschappelijk, ruimtelijk-fysiek en sociaal economisch, de analyse van feiten en cijfers over dit stadsdeel en het benoemen van de thema’s die om aanpak vragen. Tevens zal een concreet uitvoeringsprogramma worden toegevoegd voor de (middel)lange termijnopgaven. De verwachting is dat dit plan eind 2017/ begin 2018 gereed is.

Zorg- en veiligheidshuis (ZVH)

Vanuit diverse innovatietafels (waar ook aanbieders en cliëntenafvaardiging bij plaatsnemen) is één regiovisie voor de bijzondere doelgroepen Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang vormgegeven. Deze regiovisie omvat de jaren 2017 tot en met 2019. Vanaf 2020 worden de beschikbare middelen voor de maatschappelijke opvang en beschermd wonen door gedecentraliseerd naar alle individuele gemeenten. De centrumgemeente rol van de gemeente Venlo komt vanaf die datum te vervallen. De gemeenten in Noord- en Midden Limburg hebben afgesproken dat zij de taken zoveel als mogelijk lokaal in willen gaan bedden en daar waar sprake zal zijn van regionale samenwerking dit op de schaal van Midden-Limburg en op de schaal van Noord-Limburg zal zijn. Tot en met 2019 blijft het ZVH het uitvoerende orgaan voor de regionale zorgtaken. Waarschijnlijk zullen nog enkele regionale zorgtaken voor Noord Limburg vanaf 2020 in het ZVH ondergebracht worden. Dit zal in 2017 en 2018 verder uitgewerkt worden.

Door gebiedsgericht te werken is de aansluiting met de sociale wijkteams verbeterd. De samenwerking met Veilig Thuis, de ambtelijke en bestuurlijke aansturing en de toekomstige organisatievorm van het ZVH blijven punten van aandacht.